Trigger warning: Als je in therapie bent, let op of je dit wilt lezen. Vat het niet persoonlijk op, het gaat over universele processen die niets zeggen over jou als mens.
Als coach, therapeut, trainer of andere specialist komen we soms in contact met mensen die anders reageren dan wat we verwachten. Ondanks dat we liefde en compassie voelen voor onze cliënten zijn we soms toch geneigd om ze ‘lastige’ te noemen en vervallen we in oordelen. Wellicht herken je jezelf in onderstaande oordelen:
- Ze willen niet,
- Ze zitten in de weerstand,
- Ze zijn niet coachable,
- Ze hebben geen reflectievermogen,
- Ze blijven in de slachtofferrol hangen,
- Ze zijn manipulatief,
- Ze gaan onder mijn huid zitten,
- Ze nemen mijn advies niet aan,
- Ze zijn eigenwijs,
- Het zal we een borderliner zijn,
- Ze kunnen niet zonder mij,
- Ik kan hier niets mee,
- Wat een #*^&* cliënten zijn dit.
Eén ding is zeker, als we hierin terecht komen is niemand hierbij gebaat. We zijn er zelf niet bij gebaat omdat we in onvermogen komen, en onze de cliënten zijn er niet bij gebaat omdat we ze hiermee sterk tekort doen. Ze voelen zich niet gezien en gehoord en krijgen ze (on)bewust nogmaals de afwijzende boodschap dat ze er niet toe doen. Zelfs al zeggen we het niet hardop, het hangt dan toch ‘in de lucht’.
Ook ik herken deze oordelen uit de tijd toen ik net begonnen was met mijn praktijk. Gelukkig ben ik tegenwoordig zover in mijn proces dat ik dit achter mij heb kunnen laten. Door de jarenlange beoefening van vipassana en metta-meditatie heb ik hier grote stappen in kunnen maken en doorzie ik het lijden van mijn cliënten (en van mijzelf) vanuit een diep gevoel van mededogen. En mocht ik er toch in terecht komen, zie ik dit als een kans om verder te groeien in mijn ontwikkeling als mens en therapeut.
Als we niet goed opletten, kunnen we al snel vanuit onze reactiviteit dingen doen die nu net niet helpen. We worden boos en krijgen ruzie met ze, we schieten in een helper-rol en gaan keihard voor ze werken, we voelen ons machteloos en gaan twijfelen aan onszelf of we keuren ze vanbinnen af en worden kil en hardvochtig. Soms kunnen we zelfs ons hoofd in schieten en gaan we ze overladen met theoretische modellen.
Wat ik ook regelmatig hoor is hoe er een verstrengelde relatie ontstaat. Regelmatig hoor ik van mijn cliënten dat de relatie met een vorige therapeut op één of andere manier te persoonlijk werd. Soms zo was dit zo sterk dat de rollen werden omgedraaid en de cliënt de therapeut begon te ‘coachen’. Je kunt het je misschien niet voorstellen maar in mijn beleving dit komt veel vaker voor dan gedacht, ook bij regulier opgeleide therapeuten.
Misschien zijn de lastigste cliënten wel die alles braaf doen wat we zeggen. Dit zijn vaak de cliënten waar we net iets beter ons best voor doen en waar we naar uitkijken als ze weer komen. De sessies zijn altijd fijn en het lijkt heel goed te gaan maar uiteindelijk gebeurt er niets in hun proces.
Ik merk zelf dat dit lastig te herkennen is, totdat ik mijzelf de vraag stel;
‘Wat wordt er niet gezien?’
Meestal geeft dit de opening naar een verdieping in het proces.
Wat er in ieder geval altijd speelt bij lastige cliënten is trauma dat is ontstaan in de vroege kindertijd. Dit wordt ook wel Vroegkinderlijke Chronische Traumatisering (VCT) genoemd. Hierin hebben de trauma-reacties bijna altijd te maken met een verstoorde hechting met één of beide ouders (of andere belangrijke hechtingsfiguren).
Het is precies dit hechtingstrauma wat geactiveerd wordt in de relatie met ons als professional. Dit gebeurt eenvoudigweg omdat wij, of we willen of niet, de (geprojecteerde) rol van ouder toebedeeld krijgen.
We worden hiermee uitgedaagd in onze gelijkmoedigheid en mededogen, en te blijven staan terwijl onze cliënten worstelen met hun beschadigde vertrouwen in de intieme band die ze met ons aangaan.
Dit kan veel van ons vragen, zeker als we zelf ook te maken hebben gehad met een onveilige hechting in onze kindertijd. De meeste professionals die ik ken, zijn ontzettend goed in hun vak en hebben veel kennis over hun specialisme. Maar we blijven allemaal mens met onze eigen beperkingen. Wanneer we de subtiele trauma-reacties op de hechting niet herkennen kunnen we verdwalen in onze eigen hechtingspatronen.
Het vraagt een nederige eerlijkheid naar onszelf, zelfinzicht en vooral moed om te zien dat onze lastige cliënten onze grootste spiegel zijn.
Mocht je hierin willen groeien dan heb ik een mooie driedaagse voor je; de Trauma Sensitive Retreat voor professionals.
Tijdens deze retreat word je uitgenodigd tot het ontwikkelen van meer zelfinzicht in de omgang met deze doelgroep. Je ontwikkelt meer bewustzijn op je eigen reacties in relatie met hen en leert ervaringsgericht hoe je jezelf kunt reguleren via het zenuwstelsel.
Je kunt je misschien wel voorstellen welke voordelen dit heeft voor jou als mens maar ook voor jouw kwaliteiten in het werken met deze mensen.
De eerstvolgende TSR voor professionals is van 27 t/m 29 mei en er is een vroegboekkorting tot het einde van deze maand.
Meer info over deze retreat vind je hier (nog een paar plekken beschikbaar)
