Vandaag eindelijk weer een dag opleiding in behandeling van vroegkinderlijk trauma van CELEVT achter de rug. Deze keer stond de dag volledig in het teken van Complex Trauma, bijna altijd in de jeugd ontstaan.
Om te illustreren onder welke erbarmelijke omstandigheden kinderen worden blootgesteld liet de Docent (Martijn Stöfsel) deze indrukwekkende korte film zien. Hierin kun je duidelijk zien hoe de ene traumatische gebeurtenis opgevolgd wordt door de volgende. Hoe dit de cognities van een kind vormt en hoe lastig het vervolgens wordt om de ander als vanzelfsprekend te vertrouwen. Helaas voor sommigen van ons de harde realiteit.
Een belangrijke (nog voor mij onbekende) term werd hierin geïntroduceerd die mij raakte: epistemisch vertrouwen.
Dit is het vanzelfsprekende vertrouwen wat je hebt in je vrienden, familie, kennissen, etc., ongeacht wat ze doen. Doordat je door de bril van vertrouwen kijkt, geef je ze altijd het positieve voordeel van de twijfel als ze zich anders gedragen dan normaal. Voor veel mensen is dit normaal en ze zijn zich hier niet eens van bewust. Echter, voor de mensen die veel onveiligheid hebben ervaren in hun jeugd, is dit epistemisch vertrouwen helemaal niet zo vanzelfsprekend.
Zo kan het dus dat wanneer je partner of iemand anders die dicht bij je staat, iets onverwachts doet, je hem of haar juist het nadeel van de twijfel geeft.
Een getraumatiseerd brein is een wantrouwend brein.
Mocht je partner of iemand anders die dichtbij je staat, lijden onder jeugdtrauma, weet dan dat hij of zij veel meer geruststelling nodig heeft dan een ander.
De problemen in relaties ontstaan vaak wanneer dit niet gezien wordt. In plaats van geruststellen, wordt de ander genegeerd, of als aansteller gezien. Het gevolg hiervan dat het trauma iedere keer herbevestigd wordt. Ik zie dit zo vaak bij de mensen die lijden onder de gevolgen van complexe traumatisering. Ze gaan gebukt onder het onbegrip van hun omgeving en krijgen iedere keer bevestigd dat er echt iets mis is met hen. Het enige wat ze kunnen doen is hun lijden proberen te verbergen achter coping-strategieën zoals joligheid, knorrigheid, terugtrekken, excuseren, groter voordoen, etc. Maar hierachter valt hun lijden steeds dieper in de eenzaamheid van het stille lijden.
Als je goed invoelt, kun je dit lijden voelen achter de coping. Meestal voel je dit als effect bij jezelf, en de kunst is om hier met compassie bij te blijven, in plaats van het proberen te vermijden. Dan lukt het je om het lijden van de ander op een diep niveau te erkennen waardoor deze persoon zich, misschien wel voor de allereerste keer gezien en gehoord voelt. Dit kan voor deze persoon de eerste stap zijn in het opbouwen van het epistemisch vertrouwen.
Laat dit een nieuwe stap voor ons zijn in verdraagzaamheid, liefdevolle vriendelijkheid en mededogen. Want dat is juist nu zo nodig.
