Bron: Caleidoscoop
Als je iets heftigs meemaakt zoals mishandeling, misbruik of verwaarlozing en je bent nog klein dan heb je nog niet het vermogen om hier mee om te gaan. Niet met de gevoelens die dit oproept en al helemaal niet met de herinnering die achterblijft in je geheugen en je lichaam. Als je er ook nog eens niet met een ander over kunt en mag praten, dan ben je dus heel erg alleen. Je hersenen moeten dan met een enorme druk omgaan. Hierdoor ontstaan allerlei veranderingen in de neurobiologische en chemische en fysiologische processen in de hersenen en het lichaam.
Als gevolg daarvan slaat een kind dan de verschillende emoties, de letterlijke verbale herinnering, auditieve herinnering, beelden van de gebeurtenis et cetera apart van elkaar op. Hoe vaker dit soort traumatische ervaringen plaatsvinden, hoe meer van deze situaties los van elkaar opgeslagen worden in je lichaam en hersenen en hoe meer aparte ‘delen’ ontstaan. De traumatische ervaringen die je meemaakt worden ‘buiten jezelf geplaatst, om te kunnen overleven in deze bedreigende situaties.
Dat is niet veel anders wat volwassenen doen die ook een PTSS kunnen ontwikkelen, bijvoorbeeld door verkeersongeluk, verkrachting, ramp, heftige brand, medische noodsituatie, woninginbraak, of in een enkelvoudige traumatiserende situatie door hun beroep (denk aan defensie/politie/brandweer, bepaalde vormen van zorgverlening zoals ambulancepersoneel). Toelichting: Bij PTSS splits je een enkele situatie/emotie/herinnering af, bij een dissociatieve stoornis gaan de afsplitsingen op een dieper niveau door in de identiteitsbeleving en in je lichaam’en gaat het om meervoudige situaties, emoties en herinneringen.
We benoemen hier nadrukkelijk dat alleen mensen met vroegkinderlijk trauma een dissociatieve identiteitsstoornis en AGDS type 1 die lijkt op DIS ontwikkelen. Althans dat is de nu heersende gedachte onder behandelaars.
Volwassenen die niet (vroegkinderïijk getraumatiseerd zijn, maar wel langdurig blootstaan aan traumatische ervaringen en verliezen, lopen een groot risico op het ontwikkelen van klachten en symptomen die passen bij het beeld van een dissociatieve amnesie of de derealisitatie-depersonalisatie stoornis en complexe post-traumatische stress stoornis.
Realistische en waargebeurde voorbeelden van dissociatieve ervaringen
- ‘Stemmen horen’ die van binnenuit komen en beleven als van hen zelf komend ; (dít is hét verschil met psychose waar mensen de stemmen ervaren als van buiten henzelf komend en aïs niet van hen zelf zijnde).
- ‘Het komt regelmatig voor dat er minuten (of in extreme gevallen uren) voorbij gegaan zijn waarvan ik mij later niet -of slechts deels- kan herinneren wat ik precies gedaan heb. De herinnering komt pas later in opgedeelde brokken weer terug.’
Dit gegeven maakt mij kwetsbaar voor misbruik door andere mensen.’ - ‘lk voel een innerlijke strijd tussen interne meningen in mijn hoofd waardoor ik geen keuzes kan maken en dat werkt verlammend zodat ik niet adequaat kan reageren. Dat geeft soms ook conflicten met andere mensen in de buitenwereld.’
- ‘Soms zie ik mijzelf vanaf een afstand staan, en mijn lichaam bewegen en praten zonder dat ik daar zelf de controle over heb.’
- ‘Ik vind kleding terug in de kast, waarvan ik mij niet kan herinneren dat ik die leuk vind of deze heb gekocht.’
- ‘lk kan tegelijk ergens overtuigd voor en juist ook overtuigd tegen zijn.’
- ‘In mijn schrift staan verschillende handschriften.’
- lk beleef mijzelf alsof ik uit verschillende stukjes besta en niet een geheel mens vorm. Soms dragen die stukjes ook verschillende namen.
- ‘Het is net alsof de wereld om mij heen niet echt lijkt, alsof het een droom is.’
- ‘Mijn lichaam voelt onwerkelijk, verdoofd aan.’
- ‘lk voel soms geen pijn, geen emotie, terwijl tegelijkertijd een ander deel dit wel kan voelen.’
- ‘lk ervaar soms enorme duizeligheid alsof ik direct ga flauwvallen als ik blootsta aan triggers, Pas later realiseer ik mij weer op welke plaats ik werkelijk ben en dat het niet meer vroeger was’
- ‘Ik val met een schok weer terug in mijn lichaam.’
- lk voel enorme pijn op plaatsen in mijn lichaam, en soms is er letsel.
- Uit getuigenverklaringen en beeldmateriaal blijkt dat mij iets (ernstig) is overkomen, maar ik kan het mij toch echt niet herinneren…’
- ‘Soms herken ik mensen niet die ik heel goed zou moeten kennen en andersom kennen mensen mij terwijl ik totaal niet weet wie die persoon dan is. Dan denk ik: tja… meestal red ik mij er wel uit, maar je voelt je toch behoorlijk opgelaten om telkens een smoes te moeten verzinnen.’
- ‘lk voel tegelijkertijd heel veel verschillende emoties, wat overspoelend en verlammend werkt. En met dat alles van binnen moet ik ook nog tegelijkertijd met de buitenwereld communiceren. Ik kom in een ‘freeze’ toestand terecht waarin ik niet meer adequaat kan reageren.’
- ‘Lichamelijke en/of psychische klachten kunnen soms niet worden waargenomen of geconstateerd en als ze wel worden waargenomen kan ik ze niet altijd uiten.’
- ‘lk ben van tijd tot tijd langdurig afwezig, staar voor mij uit, en reageer nauwelijks op prikkels. Ook als dit gevaarlijk is voor mijzelf in het hier-en-nu. (Soms tot ergernis of bezorgdheid van mijn omgeving).’
- ‘Als ik wil slapen, is er altijd wel iets in mijn lichaam wat niet gaat slapen. Daardoor lijkt het alsof je slaapt, maar je slaapt eigenlijk nooit echt.'(Dit staat los van herbelevingen en nachtmerries. Je lichaam staat voor een deel 24/7 op de aan-modus wat zorgt voor uitputting en chronische vermoeidheid).
- ‘lk raak soms in paniek, en heb extreme reacties op voor anderen ogenschijnlijk normale situaties en moet dan echt rennen voor mijn leven. Anderen vragen zich af waar dat vandaan komt. Ik eigenlijk ook. Pas later realiseer ik mij weer op welke plaats ik eigenlijk ben.’
- Voor anderen kan ik ineens onverklaarbaar fel en boos uit de hoek komen op een moment dat het niet nodig bleek te zijn en ik mij blijkbaar ernstig onveilig voelde. Mijn stem is dan luider en steviger dan normaal. lk kan mij later niet goed voor de geest halen dat ik fel gereageerd heb op een situatie, en waarom. Behalve dan dat ik een snelle hartslag heb, en de relatie met de ander bekoeld is. Anderen schrikken daar weleens van.’
- Kennis en vaardigheden kunnen afwisselend aan- of afwezig zijn. Bijvoorbeeld: ’Soms kan ik ineens uit het niets gitaar spelen. Of ik kan normaal niet rennen, maar vanuit het niets ineens hard weg kunnen rennen.’
- Ook zo”grappig”. ‘Thuis komen met een gevulde boodschappentas en erachter komen, dat je die dag al boodschappen had gedaan. Daar gaat je geld dus heen’….
- ‘lk ga”rustig”midden in de nacht de straat op (soms met reden om te vluchten, soms zonder reden), mij niet bewust van de gevaren die daar schuilen als vrouw alleen. Pas de volgende dag dringt de realiteit tot mij door dat ik niet thuis geweest ben en wat mij daar had kunnen overkomen.’
Doe de Screeningtest Dissociative Experiences Scale om inzicht te krijgen of, en in de mate waarop jij (structureel) dissocieert.
